Mediator w postępowaniu administracyjnym
Od 1 czerwca 2017 r. w toku postępowania administracyjnego może zostać przeprowadzona mediacja. Ma ona na celu wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz dokonanie ustaleń dotyczących jej załatwienia w granicach obowiązującego prawa. Uczestnikami mediacji mogą być organ prowadzący postępowanie oraz strona lub strony w przypadku ich większej liczby albo same strony postępowania.
Na organie administracji ciąży obowiązek odebrania zgody od uczestników na jej przeprowadzenie, jak również zwrócenie się z prośbą o dokonanie wyboru mediatora. W przypadku niedokonania wyboru mediatora przez strony wyboru dokona organ.
Mediatorem może być osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z pełni praw publicznych, w szczególności mediator wpisany na listę stałych mediatorów lub do wykazu instytucji i osób uprawnionych do prowadzenia postępowania mediacyjnego, prowadzonych przez prezesa sądu okręgowego, lub na listę prowadzoną przez organizację pozarządową lub uczelnię, o której informację przekazano prezesowi sądu okręgowego. Wskazany katalog jest katalogiem otwartym. Inaczej będzie w przypadku, gdy organ prowadzący postępowanie jest uczestnikiem mediacji. Wtedy mediatorem może być wyłącznie osoba wpisana na listę stałych mediatorów lub do wykazu instytucji i osób uprawnionych do prowadzenia postępowania mediacyjnego, prowadzonych przez prezesa sądu okręgowego, lub mediator wpisany na listę prowadzoną przez organizację pozarządową lub uczelnię, o której informację przekazano prezesowi sądu okręgowego.
Co niezwykle ważne, mediatorem nie może być pracownik organu administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie w sprawie. Mediator jest zobligowany przepisem prawa do zachowania bezstronność przy prowadzeniu mediacji oraz do niezwłocznego ujawnienia okoliczności, które mogłyby wzbudzić wątpliwość co do jego bezstronności.
Mediacja nie jest jawna, tym samym mediator uczestniczący mediacji, jak również inne osoby biorące w niej udział, są obowiązane zachować w tajemnicy wszelkie fakty, o których dowiedzieli się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba że uczestnicy postanowią inaczej.
W przypadku dokonania w toku mediacji ustaleń dotyczących załatwienia sprawy w granicach obowiązującego prawa organ administracji publicznej załatwia sprawę zgodnie z tymi ustaleniami, zawartymi w protokole z przebiegu mediacji.
Mediacja ma charakter dobrowolny, tym samym strony mogą odmówić zgody na jej przeprowadzenie.
